| dbo:abstract
|
- Okazionalismus je filosofická doktrína 17. století, která se pokusila vyřešit problém vztahu dvou entit: mentální (všechny duševní procesy včetně racionálních, volních a citových) a fyzické (tělesné pohyby). Za předpokladu, že jsou obě podstaty nezávislé, není možné vysvětlit jejich vzájemné působení. Okazionalismus tento vztah vysvětluje pomocí třetí substance, Boha. Označení okazionalismus pochází z lat. occasio – příležitost, neboť Bůh „u příležitosti“ aktu vědomí vyvolává tělesný pohyb a obráceně. Nejde o označení směru, ale jen jedné stránky pokarteziánské filosofie. (cs)
- L'ocasionalisme és una doctrina elaborada inicialment pels seguidors de Descartes: Louis de la Forge, Géraud de Cordemoy, Johannes Clauberg i, sobretot, Arnold Geulincx. Va ser desenvolupada amb posterioritat per Malebranche (1638-1715), i afirma en l'essencial que l'ànima i el cos no actuen directament una sobre l'altre, i viceversa, sent com són substàncies totalment heterogènies, sinó que és Déu qui produeix en l'ànima una sensació quan el cos l'experimenta, i qui dona al cos un moviment quan l'ànima així ho desitja. L'acció recíproca de l'ànima i el cos no és sinó aparent, ja que el que realment passa és que el que ens sembla una acció de l'ànima sobre el cos no és més que una "ocasió" de l'acció divina. (ca)
- العلية الموقعية (وتسمى أصالة العلة الموقعية) ومذهب المناسبة والمذهب الظرفي — هي نظرية في فلسفة السببية تقضي باستحالة كون المواد الموجودة عللا فاعلية للأحداث. (ar)
- Als Okkasionalismus (von lateinisch occasio ‚Gelegenheit, Anlass‘) wird eine im 17. Jahrhundert prominente philosophische Position zum sogenannten Leib-Seele-Problem bezeichnet. Sie ist ein auf der cartesischen Lehre aufbauender Versuch, das Influxus-physicus-Problem durch die Annahme von gelegentlichen Eingriffen Gottes in das Weltgeschehen (Concursus dei) zu lösen. Der Begriff des Okkasionalismus wurde von seinen Vertretern jedoch selbst noch nicht verwendet. Sie galten in der zeitgenössischen Diskussion als die Cartesianer, ihre Position als das System der Gelegenheitsursachen (systema causarum occasionalium). (de)
- El ocasionalismo es una teoría filosófica sobre la causalidad que afirma que las sustancias creadas no pueden ser causas eficientes de eventos. En cambio, todos los eventos se consideran causados directamente por Dios. (Una teoría relacionada, que ha sido llamada "causalidad ocasional", también niega un vínculo de causalidad eficiente entre eventos mundanos, pero puede diferir en cuanto a la identidad de la verdadera causa que los reemplaza.) La teoría establece que la ilusión de causalidad eficiente entre eventos mundanos surge de que Dios cause un evento tras de otro. Sin embargo, no hay una conexión necesaria entre los dos: no es que el primer evento cause que Dios cause el segundo evento: más bien, Dios primero causa uno y luego causa el otro. El ocasionalismo suele referirse en particular a una doctrina posterior elaborada inicialmente por los seguidores de Descartes: , Géraud de Cordemoy, Johannes Clauberg y, sobre todo, Arnold Geulincx. Fue desarrollada con posterioridad por Malebranche (1638-1715), y afirma en lo esencial que el alma y el cuerpo no actúan directamente una sobre el otro, y viceversa, siendo como son sustancias totalmente heterogéneas, sino que es Dios quien produce en el alma una sensación cuando el cuerpo la experimenta, y quien da al cuerpo un movimiento cuando el alma así lo desea. Dios es la única causa de lo que procede y sus criaturas finitas son simplemente la ocasión o el detonante simbólico de la actividad causal de Dios. Este pensamiento ya se ve en el pensador islámico Algazel y fue influyente en filósofos como George Berkeley y David Hume. La acción recíproca del alma y el cuerpo no es sino aparente, ya que lo que realmente ocurre es que lo que nos parece ser una acción del alma sobre el cuerpo no es más que una "ocasión" de la acción divina. (es)
- Occasionalism is a philosophical doctrine about causation which says that created substances cannot be efficient causes of events. Instead, all events are taken to be caused directly by God. (A related concept, which has been called "occasional causation", also denies a link of efficient causation between mundane events, but may differ as to the identity of the true cause that replaces them.) The doctrine states that the illusion of efficient causation between mundane events arises out of God's causing of one event after another. However, there is no necessary connection between the two: it is not that the first event causes God to cause the second event: rather, God first causes one and then causes the other. (en)
- Okasionalisme adalah paham yang menyatakan bahwa jiwa dan tubuh tidak berinteraksi dalam hubungan kausalitas. Jiwa dan tubuh hanya berhubungan pada saat-saat tertentu, di mana peristiwa tersebut dimungkinkan oleh perantaraan Allah. Okasionalisme berasal dari bahasa Latin occasio yang berarti 'jatuh'. Okasionalisme ini berawal dari pemikiran Descartes yang memisahkan secara ketat antara tubuh dan jiwa (dualisme), di mana keduanya tidak ada hubungan sama sekali. Menurut beberapa ahli, misalnya Malebranche dan , setiap kali jiwa setuju dengan tindakan tertentu, Allah menggerakkan tubuh. Beberapa pemikir lain yang dapat dikategorikan ke dalam paham ini adalah dan . Dengan demikian, menurut para penganut paham ini, hanya Allah sajalah yang sungguh-sungguh melakukan aktivitas dan mengintervensi tindakan manusia secara langsung. (in)
- En philosophie et en théologie, l'occasionnalisme est la doctrine ou la thèse selon laquelle les causes naturelles ne sont pas de véritables causes, mais seulement des « causes occasionnelles » qui déterminent Dieu, seule vraie cause, à agir. Pour les partisans de l'occasionnalisme, aucune chose créée n'est véritablement cause d'une action ou d'un mouvement. Les mouvements du corps sont conçus comme les occasions pour Dieu de produire les pensées corrélatives dans l'âme ou l'esprit, et les pensées comme les occasions pour lui de produire les mouvements corrélatifs dans le corps. Ce ne serait donc que de façon illusoire que l'on prendrait nos désirs ou nos volontés pour les causes réelles de nos actions. (fr)
- Con il termine occasionalismo si identifica la dottrina filosofica secondo cui tutti gli atti dell'uomo, sia pratici che teorici, non sono che occasioni per l'intervento di Dio. (it)
- 기회 원인론(機會原因論) 또는 우인론(偶因論)은 창조된 물질은 사건의 작용인(作用因)이 될 수 없다고 주장하는 인과관계에 관한 이론이다. 대신 모든 사건은 신에 의해 직접 일어난다. 이 이론은 세속적 사건 사이에서 마치 작용인이 작동하는 것처럼 보이는 것은 신이 어떤 사건 뒤에 다른 사건을 일으키는 것 때문에 발생한다고 주장한다. 그러나 신이 일으키는 사건 사이에 어떤 관계가 있을 필요는 없다. 첫 번째 사건이 신으로 하여금 두 번째 시간을 일으키게 하지 않으며 신은 첫 번째 사건을 일으킨 다음 두 번째 사건을 일으키는 것뿐이다. (ko)
- Het occasionalisme is een filosofische leer die de wisselwerking tussen lichaam en geest probeert te verklaren. Het is een dualistische benadering op het lichaam-geestprobleem. Het occasionalisme werd in de 17e eeuw uitgebreid beschreven door de Franse filosoof Nicolas Malebranche. Men kan deze leer al in een bepaalde vorm terugvinden bij Arabische denkers zoals Al-Ghazali. (nl)
- Okazjonalizm – pogląd filozoficzny sformułowany przez Arnolda Geulincxa i Nicolasa Malebranche'a, starający się przezwyciężyć trudności wynikające z założenia Kartezjusza, że świat duchowy i świat materialny są na tyle od siebie jakościowo różne, że nie mogą na siebie oddziaływać bezpośrednio. Pogląd ten stworzony został przez Arnolda Geulincxa, a najbardziej znaną jego formę sformułował Nicolas Malebranche. Okazjonalistami byli również Louis de La Forge i . Okazjonalizm można też uznać za przekształcony kartezjanizm. Okazjonalizm wiąże się z postawionym przez Kartezjusza problemem wzajemnych relacji ciała i umysłu, a więc związków cielesnego z mentalnym, w tym związków przyczynowo-skutkowych. Descartes zajął tutaj stanowisko dualistyczne – postulował istnienie dwóch odrębnych substancji: myślącej, tworzącej duszę, i rozciągłej, budującej ciało. Pogląd taki nazywa się dualizmem substancjalnym. Rodzi on jednak problemy, których Kartezjuszowi nigdy – również z jego własnej perspektywy – nie udało się rozwiązać. Obie substancje mają całkiem różne natury, tworzą wręcz odrębne światy. Jednakże w przypadku człowieka muszą się jakoś wiązać, działać na siebie. W końcu przyczyny cielesne wywołują skutki mentalne. Uszkodzenie organizmu wywołuje ból. Również i odwrotnie – zdarzenia umysłowe zdają się wywoływać skutki w świecie fizycznym. Wola wykonania jakiegoś ruchu, w żadnym wypadku nie fizyczna, powoduje rzeczony ruch, skutek jak najbardziej dotyczący świata materialnego. Okazjonalizm nie odpowiada na pytanie, w jaki sposób omówione oddziaływanie jest możliwe. Zamiast wyjaśniać mechanizm takiego działania, Geulincx i Malebranche zaprzeczyli jego istnieniu. Otóż w ich opinii dwie substancje o tak różnej naturze nie mogą na siebie oddziaływać. Negacja ta rodzi jednak kolejny problem: w końcu człowiekowi zdaje się obserwować wzajemne interakcje cielesnego z mentalnym. Okazjonalizm twierdzi jednak, że to jedynie złudzenie. Łączność obu substancji zapewniona jest, zdaniem okazjonalistów, dzięki Bogu, który jest pośrednikiem między nimi. Malebranche uważa, że dusza nie poznaje świata samodzielnie. Filozof ten w ogóle odmawia bytom stworzonym działania, uznając, że tylko Bóg działa. Działanie jest dla niego tworzeniem, zaś tylko Bóg stwarza, a cała reszta to substancja stworzona. Wobec tego postrzeganie polega na przedstawianiu duszy idei przez Stwórcę. Człowiek widzi więc wszystko w Bogu. Podobnie to nie człowiek dysponujący swoją wolą poruszenia ręką wykonuje ruch kończyną. To Stwórca wykonuje ruch, nawet wtedy, gdy prowadzi to do czynu sprzecznego z wolą Boga. Nie ma więc żadnych oddziaływań ducha na materię ani odwrotnie. Jednak z okazji przemian substancji cielesnej Bóg wpływa odpowiednio na substancję duchową. Podobnie z okazji zmian substancji mentalnej Bóg dokonuje odpowiednich modyfikacji w materii. Od tej okazji właśnie pogląd ten bierze swą nazwę okazjonalizmu. (pl)
- Ockasionalism (även occasionalism, av latinets occasio 'gynnsamt tillfälle', 'möjlighet', av occido, 'falla ned', 'gå ned') är en filosofisk teori som syftar till att lösa kropp–själ-problemet som framför andra filosofer fördes in av Nicolas Malebranche. Ockasionalismen hävdar att det inte finns någon direkt påverkan mellan själ och kropp. Istället är det så att rörelser i själen ger Gud "tillfälle" (occasio) att påbörja rörelser i kroppen och tvärtom. Teorin, som har stora likheter med tankar hos Mohammad Ghazali, infördes av de franska cartesianerna Géraud de Cordemoy och Louis de La Forge, men fick sin typiska utformning genom Arnold Geulincx. Medan teorin hos Geulincx främst användes just för att lösa kropp–själ-problemet fick ockasionalismen hos Nicolas Malebranche en vidare tillämpning då han menade att det var Gud som låg bakom en rad orsak-verkan-förhållanden i tillvaron och därmed trotsade alla försök till naturvetenskapliga förklaringar. (sv)
- O ocasionalismo é uma teoria filosófica sobre causalidade defendida pelo filósofo francês Nicolas Malebranche. Sustenta a teoria das causas ocasionais a qual todas as atividades da alma que parecem causar efeitos sobre o corpo, e todas as "ações" do corpo sobre a alma são, na realidade, causas ocasionais da vontade de Deus. Deus seria, portanto a única verdadeira causa eficiente do acordo entre os movimentos do corpo e as idéias da alma. Se conhecemos algo é porque Deus causou, Deus é causa de todas as coisas, pois só ele conhece todas as coisas, e o que a alma humana conhece é apenas o que Deus planta em nosso espírito. (pt)
- Окказионализм (от лат. occasio «случай») — философское учение, объяснявшее взаимодействие души и тела посредством вмешательства Бога, то есть решавшее проблему взаимодействия протяженной и мыслящей субстанций и развивавшее дуализм картезианства. Основные представители — француз Жеро де Кордемуа (1626−84), немец Иоган Клауберг (1622−65) и голландец Арнольд Гейлинкс (1624−69). До логического завершения учение окказионализма довёл француз Николя Мальбранш (1638−1715), сформулировавший тезис о невозможности влияния тела не только на душу, но и на другие тела. (ru)
- 偶因論（英語：occasionalism），又稱机缘论，是一種哲學主張，認為心靈與身體之間並不存在因果關係，看似因果相關的事件實際上是神分別造成。例如，身體受傷時會覺得痛，偶因論主張，身體受傷並不是造成痛覺的原因，受傷與痛覺沒有因果關係，痛覺是在受傷這個事件所提供的机缘（英語：occasion）之下，由神直接影響心靈產生。 笛卡爾的心物二元論認為，心靈與身體互相獨立存在。此說的缺陷在於難以解釋心靈與身體如何能彼此交互影響。為了解決這個問題，笛卡爾學派哲學家如尼古拉·马勒伯朗士否定心靈與身體之間存在任何直接的因果關係，提出心靈與身體之所以能呈現出表面上的對應關係，是因為神直接介入影響了心靈與身體。 (zh)
|
| rdfs:comment
|
- Okazionalismus je filosofická doktrína 17. století, která se pokusila vyřešit problém vztahu dvou entit: mentální (všechny duševní procesy včetně racionálních, volních a citových) a fyzické (tělesné pohyby). Za předpokladu, že jsou obě podstaty nezávislé, není možné vysvětlit jejich vzájemné působení. Okazionalismus tento vztah vysvětluje pomocí třetí substance, Boha. Označení okazionalismus pochází z lat. occasio – příležitost, neboť Bůh „u příležitosti“ aktu vědomí vyvolává tělesný pohyb a obráceně. Nejde o označení směru, ale jen jedné stránky pokarteziánské filosofie. (cs)
- العلية الموقعية (وتسمى أصالة العلة الموقعية) ومذهب المناسبة والمذهب الظرفي — هي نظرية في فلسفة السببية تقضي باستحالة كون المواد الموجودة عللا فاعلية للأحداث. (ar)
- Als Okkasionalismus (von lateinisch occasio ‚Gelegenheit, Anlass‘) wird eine im 17. Jahrhundert prominente philosophische Position zum sogenannten Leib-Seele-Problem bezeichnet. Sie ist ein auf der cartesischen Lehre aufbauender Versuch, das Influxus-physicus-Problem durch die Annahme von gelegentlichen Eingriffen Gottes in das Weltgeschehen (Concursus dei) zu lösen. Der Begriff des Okkasionalismus wurde von seinen Vertretern jedoch selbst noch nicht verwendet. Sie galten in der zeitgenössischen Diskussion als die Cartesianer, ihre Position als das System der Gelegenheitsursachen (systema causarum occasionalium). (de)
- Occasionalism is a philosophical doctrine about causation which says that created substances cannot be efficient causes of events. Instead, all events are taken to be caused directly by God. (A related concept, which has been called "occasional causation", also denies a link of efficient causation between mundane events, but may differ as to the identity of the true cause that replaces them.) The doctrine states that the illusion of efficient causation between mundane events arises out of God's causing of one event after another. However, there is no necessary connection between the two: it is not that the first event causes God to cause the second event: rather, God first causes one and then causes the other. (en)
- Con il termine occasionalismo si identifica la dottrina filosofica secondo cui tutti gli atti dell'uomo, sia pratici che teorici, non sono che occasioni per l'intervento di Dio. (it)
- 기회 원인론(機會原因論) 또는 우인론(偶因論)은 창조된 물질은 사건의 작용인(作用因)이 될 수 없다고 주장하는 인과관계에 관한 이론이다. 대신 모든 사건은 신에 의해 직접 일어난다. 이 이론은 세속적 사건 사이에서 마치 작용인이 작동하는 것처럼 보이는 것은 신이 어떤 사건 뒤에 다른 사건을 일으키는 것 때문에 발생한다고 주장한다. 그러나 신이 일으키는 사건 사이에 어떤 관계가 있을 필요는 없다. 첫 번째 사건이 신으로 하여금 두 번째 시간을 일으키게 하지 않으며 신은 첫 번째 사건을 일으킨 다음 두 번째 사건을 일으키는 것뿐이다. (ko)
- Het occasionalisme is een filosofische leer die de wisselwerking tussen lichaam en geest probeert te verklaren. Het is een dualistische benadering op het lichaam-geestprobleem. Het occasionalisme werd in de 17e eeuw uitgebreid beschreven door de Franse filosoof Nicolas Malebranche. Men kan deze leer al in een bepaalde vorm terugvinden bij Arabische denkers zoals Al-Ghazali. (nl)
- Окказионализм (от лат. occasio «случай») — философское учение, объяснявшее взаимодействие души и тела посредством вмешательства Бога, то есть решавшее проблему взаимодействия протяженной и мыслящей субстанций и развивавшее дуализм картезианства. Основные представители — француз Жеро де Кордемуа (1626−84), немец Иоган Клауберг (1622−65) и голландец Арнольд Гейлинкс (1624−69). До логического завершения учение окказионализма довёл француз Николя Мальбранш (1638−1715), сформулировавший тезис о невозможности влияния тела не только на душу, но и на другие тела. (ru)
- 偶因論（英語：occasionalism），又稱机缘论，是一種哲學主張，認為心靈與身體之間並不存在因果關係，看似因果相關的事件實際上是神分別造成。例如，身體受傷時會覺得痛，偶因論主張，身體受傷並不是造成痛覺的原因，受傷與痛覺沒有因果關係，痛覺是在受傷這個事件所提供的机缘（英語：occasion）之下，由神直接影響心靈產生。 笛卡爾的心物二元論認為，心靈與身體互相獨立存在。此說的缺陷在於難以解釋心靈與身體如何能彼此交互影響。為了解決這個問題，笛卡爾學派哲學家如尼古拉·马勒伯朗士否定心靈與身體之間存在任何直接的因果關係，提出心靈與身體之所以能呈現出表面上的對應關係，是因為神直接介入影響了心靈與身體。 (zh)
- L'ocasionalisme és una doctrina elaborada inicialment pels seguidors de Descartes: Louis de la Forge, Géraud de Cordemoy, Johannes Clauberg i, sobretot, Arnold Geulincx. Va ser desenvolupada amb posterioritat per Malebranche (1638-1715), i afirma en l'essencial que l'ànima i el cos no actuen directament una sobre l'altre, i viceversa, sent com són substàncies totalment heterogènies, sinó que és Déu qui produeix en l'ànima una sensació quan el cos l'experimenta, i qui dona al cos un moviment quan l'ànima així ho desitja. (ca)
- El ocasionalismo es una teoría filosófica sobre la causalidad que afirma que las sustancias creadas no pueden ser causas eficientes de eventos. En cambio, todos los eventos se consideran causados directamente por Dios. (Una teoría relacionada, que ha sido llamada "causalidad ocasional", también niega un vínculo de causalidad eficiente entre eventos mundanos, pero puede diferir en cuanto a la identidad de la verdadera causa que los reemplaza.) La teoría establece que la ilusión de causalidad eficiente entre eventos mundanos surge de que Dios cause un evento tras de otro. Sin embargo, no hay una conexión necesaria entre los dos: no es que el primer evento cause que Dios cause el segundo evento: más bien, Dios primero causa uno y luego causa el otro. (es)
- En philosophie et en théologie, l'occasionnalisme est la doctrine ou la thèse selon laquelle les causes naturelles ne sont pas de véritables causes, mais seulement des « causes occasionnelles » qui déterminent Dieu, seule vraie cause, à agir. (fr)
- Okasionalisme adalah paham yang menyatakan bahwa jiwa dan tubuh tidak berinteraksi dalam hubungan kausalitas. Jiwa dan tubuh hanya berhubungan pada saat-saat tertentu, di mana peristiwa tersebut dimungkinkan oleh perantaraan Allah. Okasionalisme berasal dari bahasa Latin occasio yang berarti 'jatuh'. (in)
- O ocasionalismo é uma teoria filosófica sobre causalidade defendida pelo filósofo francês Nicolas Malebranche. Sustenta a teoria das causas ocasionais a qual todas as atividades da alma que parecem causar efeitos sobre o corpo, e todas as "ações" do corpo sobre a alma são, na realidade, causas ocasionais da vontade de Deus. Deus seria, portanto a única verdadeira causa eficiente do acordo entre os movimentos do corpo e as idéias da alma. (pt)
- Okazjonalizm – pogląd filozoficzny sformułowany przez Arnolda Geulincxa i Nicolasa Malebranche'a, starający się przezwyciężyć trudności wynikające z założenia Kartezjusza, że świat duchowy i świat materialny są na tyle od siebie jakościowo różne, że nie mogą na siebie oddziaływać bezpośrednio. Pogląd ten stworzony został przez Arnolda Geulincxa, a najbardziej znaną jego formę sformułował Nicolas Malebranche. Okazjonalistami byli również Louis de La Forge i . Okazjonalizm można też uznać za przekształcony kartezjanizm. (pl)
- Ockasionalism (även occasionalism, av latinets occasio 'gynnsamt tillfälle', 'möjlighet', av occido, 'falla ned', 'gå ned') är en filosofisk teori som syftar till att lösa kropp–själ-problemet som framför andra filosofer fördes in av Nicolas Malebranche. Ockasionalismen hävdar att det inte finns någon direkt påverkan mellan själ och kropp. Istället är det så att rörelser i själen ger Gud "tillfälle" (occasio) att påbörja rörelser i kroppen och tvärtom. (sv)
|
